Karabasan, gece uykudan bir anda uyanıldığında kol ve bacakların felç olmuş gibi hareket etmemesidir. Genellikle görülen rüyanın kabus tarzında oluşundan meydana gelir. İzole uyku paralizileri (uyku felci) de denen bu durumlar, genellikle uykudan bi anda uyanma gibi gelişen olağan dışı durumlarında izlenir. Kişi uyanıktır, ancak hiç bir şekilde hareket edemez. Sanki felç olmuş gibi ya da nefes alamıyormuş, alamayacakmış gibi hisseder. Hasta için çok garip, ürkütücü bir durumdur ve paniklemeye başlar. 10-20 saniye arasında devam eder kendiliğinden sona erer. Veya her hangi bir kişinin nöbet geçiren kişiye dokunması nöbeti sonlandırır.
Karabasanın diğer bir yönü ise; kişinin gece uykusunda korkulu rüyalar görerek uyanması olarak bilinen bir uyku bozukluğu olmasıdır.
Karabasan Neden Gelir ?
Bazıları, değişik etmenlerin ve olay örgülerinin Karabasan nöbetini yaşanma olasılığını arttırdığını rapor etmişlerdir.
Bunlar şöyledir :
- Sırtüstü yatmak,
- Düzensiz uyuma saatleri, şekerlemeler, çok veya az uyumak gibi,
- Fazla stres insanı zihnen yorduğu için zihin yorgun düşer.
- Ani çevre veya hayat tarzı değişiklikleri
- Olaydan hemen önce görülen berrak rüya. Ayrıca berrak rüya durumuna girebilmek için kullanılan bilinçli indüksiyon yaygın bir yöntemdir. WILD olarak da bilinir.
- Yapay uyku ilaçları ve antihistaminler.
- Uyku öncesi açlık.
En çok kabul edileni, stresli yaşamdır. Varsayılana göre aşırı stresli veya depresif olan bir kişi çok az uyur yada çok fazla uyur. Çok geç uyur, çok erken uyur; çokta geç kalkar. Bundan dolayı zihin ve beden alt üst olan uyku döngüsü de, ortaya çıkan uyku bozukluklarının sonucunda hatalı bir şekilde işler ve uyku felci gerçekleşir.
Yanlış yatma şekli de önemli bir faktördür. Uyku felçlerinin çoğunlukla sırtüstü pozisyonda uyunurken yaşandığı saptanmıştır. Bu konudaki bir başka görüş de, boynun yanlış bir biçimde duruşunun uyku felcine sebep olabileceğidir. Yoğun stres zamanlarında ya da psikolojik sorunlar yaşayan kişilerde uyku felcinin daha sık görüldüğü belirtilmektedir. Bazı sakinleştirici ilaçlar kullananlarda uyku felci görülme olasılığı, normale göre 5 kat daha fazladır. Uyku felci yaşayanların yaklaşık üçte birinde, gün içinde panik atak olduğu belirlenmiştir. Uyku felci, bir hastalık değildir. Kişiye çok büyük bir ölüm korkusu yaşatsa da, hiçbir zararı yoktur. Ancak insanı korkutan bu durumun yaşanmaması için alınabilecek bazı önlemler bulunuyor. En önemlisi, düzenli ve yeterli uyumaktır. Mümkün olduğunca stresten uzak durmak da çok önemlidir.
Yorum Gönder